Szczawnik

Treść

       Miejscowość położona w dolinie potoku o tej samej nazwie. Pierwsza lokacja na prawie magdeburskim miała miejsce w XIV w., o czym wspomina w dokumencie z dnia 5 VIII 1391 r. król Władysław Jagiełło. W 1575 r. następuje powtórna kolonizacja na prawie wołoskim. Biskup J. Konarski dał pozwolenie na osadzanie się Waskowi Wołochowi. Podobnie jak w innych wsiach tego regionu ludność Szczawnika była wyznania greckokatolickiego. Pierwszą parafię tegoż wyznania uposażył bp M. Szyszkowski w 1624 r. 

Cerkiew pw. św. Demetriusza, którą można oglądać obecnie, zbudowana została w 1841 r. Drewniana, o konstrukcji zrębowej, z wieżą konstrukcji słupowej. Trójdzielna i jednonawowa posiada wnętrze nakryte pozornymi sklepieniami zwierciadlanymi (nawa i prezbiterium). Dachy ma łamane, podbite gontem, i kryte blachą. Budynek wieńczą trzy baniaste wieżyczki. Wewnątrz zachował się wystrój cerkiewny, z którego na szczególne zainteresowanie zasługuje ikonostas z przełomu XVIII i XIX w. z kompletem ikon oraz dwa ołtarze boczne z XVIII w. Również poszczególne ikony "Chrystus Pantokrator" z XVII w. i "Ukrzyżowanie" w rzeźbionych ramach z 1722 r. warte są obejrzenia. Dzwon cerkiewny odlany został w 1707 r. Aktualnie cerkiew pełni rolę kościoła rzymskokatolickiego pod tym samym wezwaniem. W Szczawniku znajduje się również kilka zabytkowych kapliczek (nad wsią w drodze na Pustą Wielką, pośrodku wsi oraz w pobliżu hali).

W wiosce tej zachowało się wiele świeckich zabytków kultury łemkowskiej, takich jak drewniane spichlerze zrębowe, stajnie i murowane piwnice. W okolicy Szczawnika, na głębokości 150-3000 m., występują źródła mineralne. Wody te składem swoim przypominają krynickie zubry. Wieś położona na wysokości 520-600 m. n.p.m. Najbliższe szczyty to Runek (1080 m n.p.m.) i Jaworzyna (1114 m n.p.m.).

W północnej części miejscowości znajduje się Stacja Narciarska Dwie Doliny Muszyna-Wierchomla posiadająca najdłuższy w Polsce oświetlony stok narciatski oraz najdłuższą w kraju czteroosobową kolejkę krzesełkową.

Atrakcje: cerkiew, źródło Za Cerkwią, spichlerze, kapliczki, Stacja Narciarska Dwie Doliny Muszyna-Wierchomla