Powroźnik
Treść
Miejscowość położona w dolinie potoku Muszynka, przy linii kolejowej Muszyna - Krynica. Pierwszą wzmiankę o tej osadzie spotykamy w dokumencie z dnia 3 VIII 1391 r., w którym król Władysław Jagiełło darowuje Muszynę i okoliczne wsie (w zapisie tym wymieniony zastał Powroźnik) "na własność i po wsze czasy" biskupstwu krakowskiemu. Akt lokacyjny wydano dopiero 23 III 1565 r. na sejmie generalnym w Piotrkowie.
W XVI w. istniała w Powroźniku huta szkła. Produkcja z niej czasem ograniczyła się do zaspokojenia potrzeb miejscowej ludności, a w końcu XVIII w. całkowicie zanikła. Podobne huty istniały również w Muszynie, Słotwinach i Stawiszy. W Powroźniku zachowało się wiele świeckich zabytków kultury łemkowskiej, takich jak spichlerze drewniane, murowane piwniczki czy domy mieszkalne.
Jednak niewątpliwie najcenniejszym obiektem zabytkowym w tym rejonie jest cerkiew pw. św. Jakuba Młodszego Apostoła. Zbudowana w 1600 r. jest najstarszą cerkwią w południowej Polsce i została w 2013 r. wpisana listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Jest to obiekt drewniany, trójdzielny, jednonawowy, konstrukcji zrębowej, z wieżą konstrukcji słupowej. Nad nawą dach namiotowy trzykrotnie łamany, nad prezbiterium-trójspadowy. Całość wieńczą trzy charakterystyczne baniaste wieżyczki ze ślepymi latarniami. Elewacja zewnętrzna i dach kryte gontem. Wnętrze niezwykle bogate w zabytki sztuki cerkiewnej, min. wyróżnia się polichromia figuralna z początku XVII w., barokowy ołtarz główny z ikoną "Matka Boża z Dzieciątkiem" Z XVII w. Ikonostas z XVII w. został wykorzystany jako tło ołtarza. Również ikony, które możemy tam obejrzeć, mają unikalną wartość ("Sąd Ostateczny", "Aron", "Pieta" i inne).
Do najstarszych elementów wyposażenia cerkwi należy rokokowa ambona z 1700 r. i dzwon z wieży, odlany w 1615 r. Otoczona jest nowym murem kamiennym, z gotowym zadaszeniem. Od 1951 r. obiekt ten został przemianowany na kościół rzymskokatolicki. Powroźnik posiada dużą liczbę źródeł mineralnych. Są wśród nich szczawy, wody żelaziste z zawartością dwutlenku węgla. Wioska ta jest położona na wysokości ok. 480 m n.p.m. Z Powroźnika wychodzą dwa szlaki: na Górę Parkową (741 m. n.p.m.) i na Zimne (918 m n.p.m.).
Atrakcje: cerkiew wpisania na listę Światowego Dziedzictwa UNESCO, staw Czarna Młaka, sezonowa pijalnia wody mineralnej.